Gaspedaal Volkswagen Touareg reageert soms niet, wat is het probleem?

Bij de Technische Ondersteuning van TECH360 wordt een Volkswagen Touareg uit 2003 binnengebracht met een onvoorspelbare storing. De klacht: het gaspedaal reageert zo nu en dan niet, af en toe valt het signaal ervan volledig weg. Er volgt een uitgebreide diagnose die, zo blijkt uiteindelijk, naar een kleine stoorzender wijst.

‘Even uitlezen’ is niet genoeg

De foutmelding in de transmissie wijst naar het gaspedaal, terwijl de foutmelding in de motorcomputer duidt op een storing in het 5V-referentiespanningscircuit. Er zou kortsluiting op deze lijn kunnen zijn, maar de bron van deze sluiting wordt met uitlezen niet duidelijk. Het kan bijvoorbeeld een bedradingsprobleem zijn, of een sensor die soms intern kortsluiting maakt. 

De diagnose wordt moeilijker omdat de storing niet constant aanwezig is, en storingen zijn alleen te meten is als ze optreden. Daardoor kosten dit soort af-en-toe-problemen vaak veel diagnosetijd terwijl permanente storingen vaak sneller te traceren zijn. Het is belangrijk om klanten uit te leggen dat ‘even uitlezen’ vaak niet genoeg is om een oplossing te vinden, en je wil natuurlijk voorkomen dat er onnodig goedwerkende en mogelijk dure onderdelen vervangen worden.

Uitdagingen kabelboom

We weten dat het gaspedaal werkt op de 5V-voeding die vanuit de motor-ECU wordt geleverd, het circuit waarop de foutcode betrekking heeft. De foutmelding in de versnellingsbak is dus waarschijnlijk het resultaat van de storing in de referentiespanning. We vermoeden dat de 5V-voeding ergens kortsluiting naar massa maakt, daarom sluiten we de 5V-voeding van de laaddruksensor - een andere sensor in dit circuit - aan op de scope en bewegen de kabelboom voorzichtig tijdens het meten. Daarbij valt op dat deze op verschillende plekken niet meer in de originele houders zit en op meerdere plekken met tape is vastgezet.

Motor vervangen

Wat ook niet helpt bij deze diagnosestap is dat de kabelboom in zijn geheel moeilijk bereikbaar is. Een groot deel loopt onder het inlaatspruitstuk en aan de achterzijde van de motor. Via de onderkant hebben we geprobeerd hierbij te komen en de kabelboom visueel te inspecteren met een camera, maar grote delen zijn onbereikbaar zonder uitgebreide demontage. Nog uitdagender wordt het als we horen dat de motor in deze Touareg al eens vervangen is, en dat delen van de originele kabelboom zijn samengevoegd met die van de ruilmotor. Allemaal factoren die ons werk onzekerder maken, maar ondanks ons duw- en trekwerk blijft de spanning op de laaddruksensor stabiel.

Testrit en analyse live data 

Na onderling overleg starten we met metingen aan de voedings- en signaallijnen van het gaspedaal, de laaddruksensor en de 12V-voeding van de ECU. Tijdens de testrit zien we in de live data dat de gaspedaalpositie naar 0% springt als de storing optreedt, terwijl andere waarden actief blijven. Ook in de live data van de transmissie wordt de gaspedaalpositie als fout getoond. Tot zover geen onverwachte situaties ten opzichte van het uitlezen. 

Het beeld verandert als we de scope erbij pakken en zien dat er, wanneer de storing optreedt , wel degelijk een signaal van de gaspedaalpositiesensor op de ECU zichtbaar is. Dit signaal verandert als het gaspedaal wordt ingedrukt, zoals het hoort. Het signaal komt dus goed en wel binnen maar wordt niet door de ECU verwerkt, terwijl de live data iets anders laat zien. Dat duidt op een mogelijk probleem in de ECU. Voor de zekerheid controleren we de nullast- en vollastschakelaars van het gaspedaal nog, ook die werken zoals het hoort. Om de ECU als verdachte uit te sluiten plaatsen we een vervangend exemplaar, maar dat biedt geen oplossing. 

Live data niet zaligmakend

Dergelijke problemen komen vaker voor bij het gebruik van live data, al is het vaak andersom. Een niet-werkende sensor geeft dan alsnog een signaal, of de data laat zelfs een berekende waarde zien. In ons geval is er wel een signaal, maar besluit de ECU daar niets mee te doen. Het zou kunnen komen door de beveiliging. De vraag is nu: waarom zou dat geval zijn? Ook weten we dat zelfs een kortstondige storing die door een ECU wordt opgeslagen voor lange tijd gevolgen kan hebben. Ons doel is nu om dat korte moment van storing vast te leggen.

Verdere diagnose met de scope

Het signaal valt soms weg naar ongeveer 4,3 volt

In het 5V-referentiecircuit, waar het gaspedaal deel van uitmaakt, zijn nog vier andere sensoren actief: de nokkenassensor, brandstofsamenstellingssensor, luchtmassameter en laaddruksensor. In een eerdere meting bleek het signaal van de laaddruksensor stabiel, dus sluiten we de overgebleven sensoren aan op onze vierkanaals scope.

Tijdens een testrit treedt de storing opnieuw op. In het scopebeeld zien we dat de 5V-voeding van de gaspedaal- nokkenas- en brandstofsamenstellingsensor daalt naar ongeveer 4,3V, terwijl de luchtmassameter 5V blijft ontvangen. Omdat ook het gaspedaal goed lijkt te werken blijven er nog twee verdachten over.

We beginnen bij de brandstofsamenstellingssensor, omdat deze op zo’n locatie - in de V van de motor - zit dat temperatuurverschillen zijn werking kunnen beïnvloeden. We koppelen de voedingsdraad van deze sensor los en maken opnieuw een testrit. De hypothese: als deze sensor de 5V-voeding naar beneden trekt, en daarmee ook de andere sensoren in dit circuit beïnvloedt, moet het probleem niet meer optreden. En inderdaad, de storing blijft uit.

Definitieve diagnose

Om de sensor definitief tot verdachte te bestempelen meten we de open spanning op de voedingsaansluiting van de sensor. Tijdens het rijden zakt deze naar 0V, wat kortsluiting naar massa betekent. Het probleem zit dus waarschijnlijk in de sensor, of in de bedrading daarvan. Om dit te controleren moeten we het brandstoffilterhuis demonteren.

Vanwege de plaatsing ervan is dat veel werk, dus doen we om mogelijk onnodige arbeid te voorkomen een extra test. We sluiten een controlelampje aan op de accu en de voedingsdraad van de sensor en kloppen vervolgens met een kunststof hamer op het brandstoffilterhuis. Na een tik gaat het lampje branden, wat bevestigt dat er een kortsluiting onder het filterhuis zit. Na demontage van het filterhuis blijkt dat de bedrading van de sensor ernstig is aangetast. 

Probleem verholpen

We vervangen daarom het filterhuis en zetten de stekker van het oude exemplaar over door de pinnetjes naar het nieuwe stekkerhuis te verplaatsen. Bij een laatste proefrit blijkt het probleem inderdaad verholpen. Zo blijkt maar weer dat kleine, sporadische problemen een flinke kluif kunnen zijn. Belangrijke leerpunten zijn: live data helpt je niet altijd, dus meet zelf en zorg daarbij voor metingen met een hoge resolutie zodat je de kleinste details kan zien. Natuurlijk is ook grondige kennis van elektronische systemen en sensoren onmisbaar. Het helpt je bij het uitsluiten van oorzaken en bedenken van een systematische aanpak.